Hợp phần 6, nhiệm vụ hợp tác quốc tế (Oparin 8, 2023-2024) giữa Viện Hải dương học với Viện Hóa sinh Hữu cơ Thái Bình Dương (PIBOC, L.B. Nga), do ThS. Đinh Thành Trung – Viện Hải dương học làm chủ nhiệm đã nghiệm thu cấp Viện Hàn lâm vào tháng 4/2025 và được đánh giá xếp loại xuất sắc.
Trong khuôn khổ nhiệm vụ, đã xác đinh được thành phần và cấu trúc của polysaccharide sulfate từ rong Spatoglossum vietnamense và hải sâm Bohadschia ocellata bằng các phương pháp phân tích hóa học hiện đại (IR, NMR, sắc ký…). Kết quả thử nghiệm hoạt tính cho thấy các polysaccharide sulfate thu nhận sở hữu các hoạt tính sinh học nổi bật; cụ thể, polysaccharide sulfate từ Spatoglossum vietnamense có hoạt tính chống oxy hóa và ức chế tế bào ung thư ruột kết người, trong khi polysaccharide sulfate từ Bohadschia ocellata có hoạt tính chống đông tụ máu và ức chế enzyme Protein Tyrosine Phosphatase 1B (PTP1B).
Hình 1. Tóm tắt các bước tách chiết, thu nhận và kết quả xác định đặc điểm cấu trúc, hoạt tính sinh học của phân đoạn polysaccharide sulfate F2 thu được từ hải sâm Bohadschia ocellata
Hình 2. Kết quả thử nghiệm hoạt tính ức chế sự phát triển tế bào ung thư đại tràng (DLD-1; HT-29; HCT-116) của polysaccharide sulfate thu được từ rong Spatoglossum vietnamense
Hình 3. Kết quả phân lập, tìm kiếm và định danh các chủng vi sinh vật biển theo định hướng sinh enzyme thủy phân polysaccharide
Ngoài ra, 260 chủng vi khuẩn và 86 chủng vi nấm đã được phân lập từ các mẫu sinh vật biển thu thập trong chuyến khảo sát Oparin 8; trong số đó, trên 70% vi khuẩn và 26% vi nấm có khả năng sinh enzyme thủy phân alginate; khoảng 3% vi khuẩn có hoạt tính trên các cơ chất khác. Một số chủng tiềm năng đã được định danh, gồm các vi khuẩn thuộc chi Alteromonas, Cobetia, Pseudoalteromonas và hai loài vi nấm Aspergillus terreus, Waltergamsia citrina. Nguồn vi sinh vật này không chỉ phục vụ cho nghiên cứu enzyme thủy phân polysaccharide sulfate, mà còn được lưu trữ phục vụ các nghiên cứu tiếp theo của đơn vị.
Các kết quả đạt được của nhiệm vụ đã khẳng định khả năng tiếp tục đẩy mạnh hướng nghiên cứu và phát triển ứng dụng của polysaccharide sulfate và hợp chất chuyển hóa từ sinh vật biển Việt Nam.
Cung cấp thông tin: ThS. Đinh Thành Trung, Phòng Hóa sinh và Công nghệ sinh học biển
